یا زنگی زنگ، یا رومی روم
یا این طرفی یا آن طرفی، دل به دریا زدن، تردید را کنار گذاشتن و بر یک عقیده پا برجاشدن برای انجام کاری
یا نصیب و یا قسمت
امید و اعتقاد به خدا و قسمت داشتن.
یک تیر و دو نشان
با انجام یک کار به دو هدف رسیدن.
یک خوبی می مونه یک بدی
همه چیز می گذرد اما یاد و اثر کارهای خوب و بد همیشه بر جا خواهد ماند.
یک دست صدا ندارد
به تنهایی نمی توان کاری را از پیش برد، موفقیت در سایه اتحاد و همکاری به دست می آید.
یک دل نه صد دل عاشق شدن
عشق مفرط، با تمام وجود عاشق و از خود بیخود شدن.
یک ده آباد به از صد شهر خراب
یک چیز یا کار درست و حسابی و کامل بهتر از چندین کار جور واجور ناقص و بدرد نخور می باشد.
یک آشی برات بپزم که یک وجب روش روغن باشه.
خط و نشان کشیدن برای کسی، تهدید کردن.
یک بار جستی ملخک، دوبار جستی ملخک، آخر به دستی ملخک
تذکر و نصیحت به کسی که کار خطرناک و اشتباهی را چندین بار تکرار نموده و ار آن رهیده باشد و هشدار به اینکه بالاخره گیر می افتد.
یک تخته اش کمه
دیوانه و کم عقله، مغزش عیب داره.
یک دیوانه سنگی به چاه می اندازد که صد عاقل نمی توانند بیرون بیاورند
اشاره به خراب شدن و گره خوردن کار بدست افراد نادان و بی فکر و کم تجربه که باعث دردسر بقیه شده و حتی افراد مجرب هم از اصلاح آن نا توانند
یک روده راست تو شکمش نیست
اشاره به آدم دروغگو و پشت هم انداز
یک روزی می دهد یک روزی هم می گیرد
دلداری به شکوه کننده و اشاره به لطف و عنایت و حکمت و مصلحت خداوند در دادن و گرفتن چیزی،اینکه باید راضی بود و ناراحت نشد
یک سر داره هزار سودا
کسی که مشغله و گرفتاری زیادی دارد
یک سوزن به خودت بزن یک جوالدوز به مردم
در هنگام عیبجویی و توقع بیجا از مردم خود را به جای آنها بگذار و اگر عیوب آنها بزرگ و بیشمار می بینی منصف باش و کمی هم به عیوب خودت نگاه کن
یک سیب را که بالا بیندازی هزار چرخ می خوره تا پایین بیاد
نباید زود ناامید و یا حتی بی جهت دلخوش و امیدوار شد زیرا روی کارهای بزرگ نمی توان حساب کرد و معلوم نیست چه پیش خواهد آمد، آینده را نمی توان پیش بینی کرد و هر لحظه ممکن است وضع عوض شود
یک شبه مهمان، صد ساله دعاگو
حرف مهمان یا تازه واردی که با بی اعتنایی میزبان روبرو شده باشد
یک گوشش دره یک گوشش دروازه
بی اعتنا و بی توجه به حرف یا اندرز دیگران، حرف نشنو و ادب ناپذیر
یک لا قبا
به آدم فقیر و بی پول و آس و پاس می گویند
آدم خوش اخلاق و خوشرو
یک لحظه نادانی یک عمر پشیمانی
یک آن غفلت و سهل انگاری ممکن است به قیمت عمری گرفتاری و ندامت تمام شود بنابراین باید هوشیار و آگاه بود
یک من رفتم و صد من برگشتم
سرحال و امیدوار به جایی رفتن و با ناامیدی و حقارت و دل پُر برگشتن
یک من ماست چقدر کره میده
خطاب به کسی که بخواهد به او زحمت و رنج بدست آوردن مال یا حسن سابقه و نظایر آن را نشان دهند
یک نه بگو نُه ماه به دل نکش
هنگام مواجه شدن با پیشنهاد کار یا برخورد با موقعیتی مشکل یا نامساعد و خارج از توان بهتر است از همان ابتدا با رد کردن و جواب منفی دادن خود را از دام بلا و گرفتاری و دردسر خلاص نمود
یک نون بخور صد نون خیر کن
سفارش و شکرگزاری و سپاس به کسی که از خطر یا ضرری بزرگ رهیده باشد
یک وقت از سوراخ سوزن تو میره، یک وقت از یک دروازه تو نمیره
متغیرالحال، دو شخصیته، کسی که هر وقت یک حالت و رفتار را در پیش بگیرد
یک کلاغ چهل کلاغ
حرف یا خبری که با دهان به دهان گشتن بزرگ و بزرگتر شده و به حد ناباوری برسد
یکی به نعل میزنه یکی به میخ
دو پهلو و دو جور حرف زدن، کلام بینابین و ناواضح،مراعات هر دو طرف را کردن و مقصود خود را در لفافه بیان نمودن
یکی را تو ده راه نمی دادند سراغ خانه کدخدا را می گرفت
اشاره به کسی که اصل وجودش زجرآور بوده و قبولش ندارند و تقاضا و توقع بی جا داشته باشد
یکی یک دونه خل و دیوونه
بعضی ها معتقدند تک فرزندها به دلیل لوس و از خود راضی بودن عقل و رفتار چندان منطقی و درست و حسابی و قابل قبولی ندارند
یکی کمه، دوتا غمه، سه تا که شد خاطر جَمعه
عقیده ای خرافی مبنی بر اینکه: هیچ دویی نیست که سه نشود
حرف - و